Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος του γυναικείου πληθυσμού στις ανεπτυγμένες χώρες. Στη χώρα μας έχουμε περισσότερες από 5000 νέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού κάθε χρόνο.
Είναι ένας καρκίνος ο οποίος (όπως και οι περισσότεροι άλλοι) εφόσον διαγνωσθεί νωρίς μπορεί να θεραπευτεί πλήρως.
Ευτυχώς σήμερα υπάρχουν πολλαπλές απλές και αξιόπιστες προληπτικές εξετάσεις και διαδικασίες για την έγκαιρη διάγνωση κάθε πιθανά ύποπτου ευρήματος στους μαστούς. Αυτές περιλαμβάνουν:
ο. Την αυτοεξέταση από την ίδια την γυναίκα
ο. Την Ψηλάφηση μαστών από εξειδικευμένο ιατρό
ο. Το υπερηχογράφημα μαστού
ο. Την ψηφιακή μαστογραφία
ο. Την ψηφιακή τομοσύνθεση ( 3D μαστογραφία όπως αποκαλείται)
ο. Την Μαγνητική μαστογραφία
Η αυτοεξέταση των μαστών με φηλάφηση από την ίδια την γυναίκα πρέπει να ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία ήδη από την ηλικία των 20-25 ετών ώστε η γυναίκα να γνωρίζει το στήθος της και να γνωρίζει το μέγεθος και τη σύσταση τυχόν μορφωμάτων αν υπάρχουν, που σε αυτή την ηλικία είναι σχεδόν αποκλειστικά καλοήθη ( κύστεις και ινοαδενώματα συνήθως). Έτσι αν στο μέλλον τα μορφώματα αυτά αλλάξουν σε μέγεθος, σύσταση, υφή θα μπορεί να το αντιληφθεί. Η αυτοεξέταση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μια φορά το μήνα ή και συχνότερα, συνήθως κατά την διάρκεια του λουτρού να αφιερώνουμε 10-15 λεπτά στην ψηλάφηση και επισκόπηση-παρατήρηση του στήθους μπροστά στον καθρέπτη μας , για αλλαγές στο δέρμα, το χρώμα του δέρματος, το μέγεθος των μαστών κτλ
Η Ψηλάφηση μαστών από εξειδικευμένο ιατρό (γυναικολόγο ή μαστολόγο) είναι μια επίσης πολύ σημαντική εξέταση η οποία θα πρέπει να γίνεται μια φορά ετησίως (συνήθως μαζί και ταυτόχρονα με τον υπόλοιπο γυναικολογικό έλεγχο για ευκολία). Ο ιατρός θα σας υποδείξει τον τρόπο της ψηλάφηση και την κατάλληλη πίεση και την τεχνική που πρέπει να ακολουθείται για την αποτελεσματικότερη αυτοεξέταση και από εσάς του στήθους σας.
Εφόσον από τις παραπάνω εξετάσεις βρεθεί κάποιο ύποπτο μόρφωμα ή σκληρία θα προχωρήσουμε σε περαιτέρω απεικονιστικό έλεγχο του μορφώματος. Ανάλογα την ηλικία και το σωματότυπο της γυναίκας συνήθως θα επιλέξουμε υπερηχογράφημα μαστών πριν την ηλικία των 35 ετών και μαστογραφία μετά την ηλικία αυτή ή συνδυασμό μαστογραφίας και υπερηχογραφήματος.
Σε περίπτωση που η γυναίκα δεν εμφανίζει κανένα ψηλαφητό μόρφωμα θα πρέπει να υποβάλλεται σε μαστογραφία ετησίως για όλη της την ζωή μετά την ηλικία των 40 ετών και αναλόγως των ευρημάτων της μαστογραφίας πιθανά και σε συμπληρωματικό υπερηχογράφημα μαστών. Προσοχή! Το υπερηχογράφημα μαστών μετά την ηλικία των 40 δεν υποκαθιστά την μαστογραφία παρά την συμπληρώνει επί κάποιας αμφιβολίας.
Πριν την ηλικία των 40 ετών η γυναίκες καλό είναι να υποβάλλονται ανά δυο έτη σε υπερηχογράφημα μαστών σε ηλικίες 30-40 ετών δεδομένου ότι υποβάλλονται ετησίως σε κλινική εξέταση από ειδικό ιατρό και μηνιαία αυτοεξέταση από τις ίδιες. Στην ηλικία μεταξύ 35-40 ετών επίσης όλες οι γυναίκες θα πρέπει να υποβληθούν και σε μια ακόμα μαστογραφία (μαστογραφία αναφοράς όπως λέγεται) πριν αρχίσουν τις ετήσιες μαστογραφίες τους μετά τα 40 την οποία θα φυλάξουν ώστε μαζί της να συγκρίνονται μελλοντικά οι ετήσιες μαστογραφίες που θα κάνει μετά τα 40 της.
Τα παραπάνω ηλικιακά όρια αλλάζουν σε περίπτωση που η μητέρα ή η αδελφή της γυναίκας έχει ιστορικό καρκίνου του μαστού. Τότε ο ετήσιως προληπτικός απεικονιστικός έλεγχος πρέπει να ξεκινάει 10 χρόνια νωρίτερα από την ηλικία στην οποία η μητέρα ή αδερφή της διαγνώστηκε για πρώτη φορά με καρκίνο μαστού. Παραδείγματος χάριν αν η μητέρα μιας γυναίκας διαγνώστηκε πρώτη φορά με καρκίνο μαστού στα 41 της τότε αυτή η γυναίκα θα πρέπει ήδη από τα 31 της να ελέγχεται ετησίως με υπέρηχο μαστών (εκτός από την ψηλάφηση από ειδικό και την αυτοεξέταση) και μετα τα 35 της ετησίως και με μαστογραφία. Το αν θα πρέπει να υποβληθεί ταυτόχρονα και σε μαστογραφία πριν την ηλικία των 35 ετών θα εξαρτηθεί από το πόσο πυκνούς και μεγάλους ή μικρούς μαστούς διαθέτει ώστε να καταφέρει η μαστογραφία να απεικονίσει ξεκάθαρα ολόκληρο το μαστικό παρέγχυμα.
Και κάτι ακόμα. Πολλές γυναίκες αναπαράγουν τον μύθο ή πιστεύουν ότι κάνοντας μαστογραφία κάθε χρόνο επιβαρύνουν το μαστό τους με ακτινοβολία και έτσι αυτό είναι κάτι κακό για το στήθος τους. Επιλέγουν μάλιστα από μόνες τους να κάνουν τον ένα χρόνο μαστογραφία και τον επόμενο υπέρηχο μαστών ώστε να κάνουν μαστογραφία κάθε 2 χρόνια και όχι κάθε χρόνο ώστε να "γλιτώνουν" ακτινοβολία. Αυτός είναι ένας τεράστιος μύθος που εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους να διαγνωστεί αργά ένας καρκίνος μαστού καθώς όπως είπαμε ο υπέρηχος μαστών ΔΕΝ μπορεί να υποκαταστήσει την μαστογραφία. Οι σύγχρονοι μαστογράφοι εκπέμπουν πολύ μικρά ποσά ακτινοβολίας τα οποία είναι απολύτως ασφαλή.
