Ο γυναικολογικός υπέρηχος ( ή όπως αλλιώς ονομάζεται γυναικολογικό υπερηχογράφημα έσω γεννητικών οργάνων ) γίνεται σε γυναίκες που έχουν ξεκινήσει τις σεξουαλικές επαφές, κυρίως μέσω του διακολπικού ηχοβολέα ( το εξάρτημα του υπερήχου που φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία).
Αυτό γίνεται διότι τοποθετώντας το συγκεκριμένο εξάρτημα στον κόλπο ερχόμαστε όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον τράχηλο, τη μήτρα και τις ωοθήκες οπότε οι πληροφορίες που παίρνουμε για τα συγκεκριμένα όργανα που μας ενδιαφέρουν είναι όσο το δυνατόν λεπτομερέστερες. Δεν είναι λίγες άλλωστε οι φορές που ενδεχομένως έχετε κάνει διακοιλιακό υπέρηχο κάτω κοιλίας ή ακόμα και αξονική τομογραφία κάτω κοιλίας και εφόσον βρεθεί κάποιο μη φυσιολογικό ή ιδιαίτερο εύρημα , ο ιατρός ( συνήθως ακτινολόγος ) προτείνει την συμπληρωματική εξέταση με διακολπικό γυναικολογικό υπερηχογράφημα για την περαιτέρω ακριβέστερη διερεύνηση του ευρήματος.
Η ίδια μέθοδος υπερηχογραφήματος της μήτρας χρησιμοποιείται και στα πολύ αρχικά στάδια της κύησης ( τις πρώτες 6-7 εβδομάδες) καθώς ο σάκος της κύησης και το έμβρυο σε αυτή τη φάση είναι πολύ μικρά σε διαστάσεις και ο διακοιλιακός υπέρηχος όπως είπαμε δεν είναι τόσο ευαίσθητος και αναλυτικός στο να διακρίνει πολύ μικρές δομές και λεπτομέρειες στο εσωτερικό της μήτρας.
Ο διακολπικός υπέρηχος είναι τελείως ανώδυνος και ασφαλής ακόμα και για γυναίκες μεγάλες σε ηλικία ( πάνω από 80 ετών ,όπου ο κόλπος είναι ατροφικός , μικρός και ξηρός) καθώς ο διακολπικός ηχοβολέας είναι αρκετά μικρός ώστε να μην προκαλεί κάποια ενόχληση.
Οι πληροφορίες που μας δίνει η συγκεκριμένη εξέταση είναι πάρα πολλές και πολύ πολύτιμες για κάθε φάση της ζωής της γυναίκας. Μας πληροφορεί για την κατάσταση και την ανατομία της μήτρας, την ύπαρξη ή μη ινομυωμάτων , πολυπόδων, διαφράγματος, το πάχος του ενδομητρίου, την κατάσταση των σαλπίγγων, των ωοθηκών, τον αριθμό και το μέγεθος των ωοθυλακίων , την ύπαρξη κύστεων στις ωοθήκες ή τον τράχηλο και πολλά άλλα. Όλες αυτές οι πληροφορίες μας είναι χρήσιμες τόσο για νεαρές γυναίκες που πιθανόν παρουσιάζουν μια διαταραχή στην περίοδο τους ή που μπορεί να αντιμετωπίζουν μια δυσκολία στην σύλληψη ( κύστες στις ωοθήκες, πολυκυστικές ωοθήκες, πολύποδες, ινομυώματα , ενδομητρίωση, υγρό στις σάλπιγγες, διάφραγμα μήτρας ή ανατομικές παραλλαγές της μήτρας μπορεί να ευθύνονται για διαταραχές περιόδου ή και υπογονιμότητα ) όσο και για μεγαλύτερες γυναίκες - εμμηνοπαυσιακές.
Σε μεγαλύτερες γυναίκες μάλιστα, μετά την εμμηνόπαυση ο διακολπικός υπέρηχος είναι ακόμα πιο σημαντικός γιατί μπορεί να μας δώσει πληροφορίες ή να μας καθησυχάσει για το ενδεχόμενο νεοπλασιών - κακοήθειας στο ενδομήτριο ή τις ωοθήκες. Ιδιαίτερα για τον καρκίνο των ωοθηκών δεν υπάρχει δυστυχώς κανένα πρώιμο σημείο ή σύμπτωμα που μπορεί να μας κινητοποιήσει να πάμε εγκαίρως στο γιατρό γι' αυτό η ετήσια προληπτική απεικόνιση των ωοθηκών είναι πάρα πάρα πολύ σημαντική!
Κατά συνέπεια για να θεωρείται ολοκληρωμένος ένας ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος χρειάζεται απαραίτητα εκτός από το πολύ σημαντικό τεστ παπ, η μαστογραφία και το γυναικολογικό διακολπικό υπερηχογράφημα.
